Паўлюк Багрым — Першы сялянскі паэт

Дзяржаўная ўстанова культуры «Пастаўская цэнтралізаваная бібліятэчная сістэма» Пастаўская цэнтральная раённая бібліятэка. Першы сялянскі паэт – Паўлюк Багрым: бібліяграфічны паказальнік да 205-годдзя з дня нараджэння.

Пас­та­вы, 2017

Уры­ўкі бія­гра­фіі

Паўлюк Баг­рым нарад­зіў­ся (2 (14) ліста­па­да 1812    у вёс­цы  Кро­шын Нава­груд­ска­га паве­та Гро­дзен­скай губер­ні, цяпер Бара­навіц­кі  раён Брэсц­кай воб­лас­ці ў сям’і рамес­ніка.

Вучы­ў­ся ў пачат­ко­вай пара­фіяль­най шко­ле, фун­да­та­рам якой быў ксён­дз В.  Маг­ну­ш­эўскі. Пазна­ё­міў­ся з валь­на­дум­най паэзіяй; пачаў піса­ць сам. У сувязі з  сялян­скі­мі хва­ля­ван­ня­мі 1828 г. у Кро­шыне і за рас­паў­сюд­жанне вер­ша «Бунт  хло­паў» (вары­янт «Рабун­каў мужы­коў» Я. Барш­ч­эўска­га) пры­ця­г­ваў­ся да след­ства,  быў здад­зе­ны ў рэкру­ты. Калі вяр­нуў­ся, Паўлюк Баг­рым, як і яго баць­ка, пра­ца­ваў  кава­лём.

У рамя­ст­ве дасяг­нуў мастац­кіх вяр­шы­няў, пра што свед­чы­ць зроб­ле­ная ім кава­ная жыран­до­ля, якая і сён­ня захоў­ва­ец­ца ў Кро­шын­скім кас­цё­ле. Гэта ўзор мастац­кай коўкі на Бела­русі ХІХ века.

Памёр­Паўлюк Баг­рым каля 1891 года, паха­ва­ны на мяс­цо­вых могіл­ках.

«Зай­г­рай, зай­г­рай, хлоп­ча малы…»

Зай­г­рай, зай­г­рай, хлоп­ча малы.

І ў скры­пач­ку і ў цым­ба­лы.

А я зай­г­раю ў дуду,

Бо ў Кро­шыне жыць не буду.

Бо ў Кро­шыне пан сярд­зіты,

Баць­ка кія­мі забіты,

Маці тужы­ць, сяст­ра пла­ча:

«Дзе ж ты пойдзеш, неба­ра­ча?…»

Дзе ж я пай­ду? Мілы Божа!

Пай­ду ў свет, у без­да­рож­жа,

У ваўка­ла­ка абяр­ну­ся,

З шчас­цем на вас азір­ну­ся.

Будзь зда­ро­ва, маці міла!

Каб ты мяне не нарад­зі­ла,

Каб ты мяне не кар­мі­ла,

Шчасліў­шая ты б была!

Каб я кар­шу­ном рад­зіў­ся,

Я бы без паноў абы­ў­ся:

У панш­чы­ну б не паг­налі,

У рэкру­ты б не забралі

І ў мас­калі не аддалі.

Мне пас­туш­ком век не быці,

А ў мас­ка­лях труд­на жыці,

А я і рас­ці баю­ся,

Дзе ж я, бед­ны, абяр­ну­ся?

Ой, кажа́не, кажанé!

Чаму ж не сеў ты на мяне?

Каб я боль­шы не пад­рос

ды ад баць­ка­вых калёс.

Тво­ры аб жыц­ці і твор­час­ці               П. Баг­ры­ма

  1. Powieść czasu mojego, czyli Przygody litewskie. – Londyn, 1854; Выд. 2‑е: Poznań, 1858.
  2. Апуб­лі­ка­ва­ны ўпер­шы­ню ў М. Феда­роўска­га: Lud bialoruski na Rusi Litewskiej, III [1903], 14–18. Пд.: Кар­ский Е. Ф. Бело­рус­сы. Т.3, кн.3. Худо­же­ствен­ная лите­ра­ту­ра на народ­ном язы­ке. Пет­ро­град, 1922. У выдан­ні: Бело­ру­сы: В 3 т. Т.3, кн. 2. Очер­ки сло­вес­но­сти бело­рус­ско­го пле­ме­ни . – Мн.: Бел­Эн, 2007. – 704 с. С.233–661.  С. 302, 323, 324.
  3. Алек­сан­дро­віч, С.Х. Неза­бы­ў­ны­мі сцеж­ка­мі: Нары­сы аб бела­рус­кіх пісь­мен­ні­ках / С.Х. Алек­сан­дро­віч. – Мн.: Вуч­пед­выд БССР, 1962. – 221 с. – (Школь­ная біб­ліят­эка).
  4. Алек­сан­дро­віч, С. Сля­да­мі леген­ды // С. Алек­сан­дро­віч // Тут зям­ля такая. – Мн., 1974.
  5. Бас, І. Паўлюк Баг­рым / І. Бас // Полы­мя. –1955. – № 3.
  6. Жда­но­віч, І. Твой слаў­ны сын, Кра­шын!: Натат­кі з баг­ры­маўскіх чытан­няў / І.Ждановіч // Род­нае сло­ва. – 1992. – № 12. – С. 64–66.
  7. Запруд­скі, І.М. Пытанне атры­бу­цыі, паэты­ка і эст­эты­ка вер­ша «Зай­г­рай, зай­г­рай, хлоп­ча малы…» / І.М. Запруд­скі // Нары­сы гісто­рыі бела­рус­кай літа­ра­ту­ры ХІХ ст. – Мн.: БДУ, 2003. – С. 5–48.
  8. Малі­ноўскі, М. «Баг­рым даў­но ўжо стаў леген­дай…»: раз­мо­ва з маста­ком Сымо­нам Свісту­но­ві­чам – аўта­рам пом­ніка Паўлю­ку Баг­ры­му / М. Малі­ноўскі // Род­нае сло­ва. – 1992.  № 11. – С. 64–66.
  9. Малі­ноўскі, М. Дзяр­жавін і Баг­рым / М. Малі­ноўскі // Род­нае сло­ва. –  № 6.  – С. 79–81.
  10. Малі­ноўскі, М. Пер­шы сялян­скі паэт: Да 180-годдзя з дня нара­дж­эн­ня Паўлю­ка Баг­ры­ма / М. Малі­ноўскі // Род­нае сло­ва. – № 10. – С. 55–61.
  11. Паўлюк Баг­рым / пад рэд. А. Саба­леўска­га; склад. В. Ляшук, А. Май­сей­чык; прадм. А. Саба­леўска­га. – Мн.: Наву­ка і тэхніка, 1994. – 256 с.
  12. Пры­свяч­эн­ні Паўлю­ку Баг­ры­му // Род­нае сло­ва. – 2007. – № 10. – С. 61.
  13. Саху­та, Я. Баг­ры­ма­вы жаўран­кі / Я.Сахута // Род­нае сло­ва. – –  № 6.  –  С. 62–65.
  14. Содаль, У. Кра­шын­с­кае рэха: да 185-годдзя з дня нара­дж­эн­ня Паўлю­ка Баг­ры­ма / У. Содаль // Род­нае сло­ва. – 1997. – № 11. – С. 147–159.
  15. Стан­кевіч, А. Маг­ну­ш­эўскі. Паўлюк Баг­рым. Баброўскі: (Да выто­каў бела­рус­ка­га адра­дж­эн­ня) / А. Стан­кевіч. – Віль­ня, 1937.

Пер­шы сялян­скі паэт – Паўлюк Баг­рым: біб­лія­гра­фіч­ны пака­заль­нік да 205-годдзя з дня нара­дж­эн­ня

© Постав­ская цен­траль­ная рай­он­ная биб­лио­те­ка

Багрым

(пагляд­зе­ць, спам­па­вац­ць)

Если вы нашли ошиб­ку, пожа­луй­ста, выде­ли­те фраг­мент тек­ста и нажми­те Ctrl+Enter.

2,222 про­смот­ров все­го, 1 про­смот­ров сего­дня

Метки: , . Закладка Постоянная ссылка.

Добавить комментарий