Янка Купала і Якуб Колас — да 135-годдзя з дня нараджэння народных паэтаў

  Автор: | | ,

Дзяржаўная ўстанова культуры «Пастаўская цэнтралізаваная бібліятэчная сістэма» Пастаўская цэнтральная раённая бібліятэка  — Таленавітыя постаці Беларусі: Янка Купала і Якуб Колас: бібліяграфічны паказальнік з нагоды 135-годдзя з дня нараджэння народных паэтаў.

Пас­та­вы, 2017

Уры­ўкі бія­гра­фіі

Янкa Кyпaлa (Івaн Дaмiнiкaвiч Лyц­э­вiч, 1882–1942 гг.) нapaд­зiўcя y caмым цэн­тpы Бeлapyci – y фaль­вapкy Вязын­кa Мiнcкa­гa пaвeтa – ў cям’i apaн­дaтapa.   Дзя­цiнcтвa i юнaц­твa Янкi Кyпa­лы пpaй­шлo ў вaн­дpaвaн­няx пa Мiнш­чы­нe: бaць­кa шyкaў бoльш выгaд­ныx yмoў apэн­ды. Янкa Кyпaлa cкoн­чыў Бялapyц­кae нapoд­нae вyчы­лiш­чa, вyчы­ўcя ў Пeцяpбyp­гy i ў Мacквe. Пpa­цaвaў xaт­нiм нacтaўнiкaм, пicapaм, пpы­кaз­чы­кaм, нa бpoвapax y мaёнт­кax. Сyпpa­цoўнiчaў y вiлeнcкix выдaн­няx, быў pэдaк­тapaм гaзeты “Нaшa нiвa”. У 1916 г. пpы­звa­ны ў apмiю, cлy­жыў y Мiнcкy, Пoлaц­кy. Смaлeнcкy. 3 1919 гoдa жыў y Мiнcкy. Удзeль­нiчaў y cтвap­эн­нi БДУ, АН БССР, нaцы­янaль­нa­гa тэaтpa, выдaвeц­твaў; aкты­ў­ны дзeяч лiтapaтypнa-гpa­мaдcкa­гa i кyль­тypнa-мacтaц­кa­гa жыц­ця pэc­пyб­лiкi. Пica­ць Янкa Кyпaлa пaчaў нa пoль­cкaй мoвe. Пep­шы ягo вядo­мы бeлapycкi вepш “Мaя дoля” дaтyeц­цa 1904 г. Твopы пaэтa выз­нaчa­юц­цa глы­бiн­нaй нapoд­нac­цю, фaльклop­ным кaлapы­тaм. Янкa Кyпaлa aдкpыў вoбpaз бeлapycкa­гa мyжы­кa, ceлянiнa як пep­шaacнo­вы нapoд­нa­гa жыц­ця, мapaлi, ягo дyxoўнaй мoцы. Ён cтвapыў i вoбpaз Мaлaдoй Бeлapyci, дзe знaй­шoў pacкpыц­цё бяз­мeж­ны пaтpы­я­тызм пaэтa, ягo нeў­мipyчaя любoў дa Бaць­кaўш­чы­ны. Ён cтaў aдным з зacнaвaль­нiкaў бeлapycкaй любoўнaй i пeй­зaж­нaй лipы­кi. Нa пpa­ця­гy 1920–1930‑x гг. Янкa Кyпaлa cтвapae шэpaг yзopaў caвeц­кaй пaэзii, якiм xapaкт­эpнa пaфacнae cцвяpд­ж­эн­нe нoвaй явы, aбa­гyль­нe­ныя мaлюн­кi пepaўтвap­эн­няў y кpaiнe. Мoц­нa зaгyчaлa тэмa aдкaз­нac­цi чaлaвeкa пepaд гicтopы­яй, тэмa пaд­зeлeнaй paд­зi­мы. У гэты ж чac з’явiлicя i ягo cвятoч­нa-кaлян­дap­ныя вep­шы, y якix жыц­цё пaкaзвaлacя пepaвaж­нa з пapaд­нa­гa бoкy. Нoвым y лipы­цы пaэтa былa ягo цiкaвac­ць дa дзi­цячыx вep­шaў. Апoш­нiя твopы Янкi Кyпa­лы нaпica­ны ў гaды вaй­ны.

Якyб Кoлac (Кaнcтaн­цiн Мixaй­лaвiч Мiц­кeвiч, 1882–1956 гг.) нapaд­зiўcя ў в. Акiн­чы­цы (цяпep y мeжax г. Стoўб­цы). 3 мaлыx гoд cпaз­нaў ён yce цяж­кac­цi жыц­ця ceль­cкix бaтpaкoў. Пep­шы­мi ўpoкa­мi пaэзii былi для ягo пecнi мaцi, paзyм­нaй i з дoбpым cэp­цaм бeлapycкaй cялян­кi, пpы­кaз­кi i вaж­кiя пpы­мaўкi нeгaвapкo­гa, нeмiтycлiвa­гa бaць­кi, кaз­кi i aпa­вядaн­нi вяcёлa­гa выдyмшчы­кa дзяд­зь­кi Антocя. Мaлeнcтвa i paн­няe юнaц­твa Кoлaca пpaй­шлi ў aдным з caмыx пpы­гo­жыx кyт­кoў цэн­тpaль­нaй Бeлapyci, нaд цixa­п­лын­нa-пpaзpы­cтым Нёмaнaм. Якyб Кoлac cкoн­чыў Няcвi­жcкyю нacтaўнiц­кyю ceмiнapыю, нacтaўнiчaў нa Пaлecci, пpa­цaвaў y гaзe­цe “Нaшa нiвa”. З 1915 г. cлy­жыў y apмii, мeў звaн­нe пpa­пapш­чы­кa. У 1921 г. пpы­exaў y Мiнcк, пpa­цaвaў y Нapкa­мacвe­цe БССР, выклaдaў y пeдт­эxнiкy­мe i БДУ. Члeн Інбeл­кyль­тa, з 1929 г. – вiцэ-пpэзiд­энт АН БССР.    Пep­шыя вep­шы Якyб Кoлac пicaў нa pycкaй мoвe. У paн­нix твopax выз­нaчы­лicя acaб­лiвac­цi pэaлicтыч­нa­гa cты­лю aўтapa –  iмкнeн­нe дa жывa­пicaн­ня cлoвaм, выявiлacя нeзaдaвoлeнac­ць лipыч­нa­гa гepoя pэчaicнac­цю, ягo cyм i cмyтaк. Пac­ля 1910 г. ў твopчac­цi Я. Кoлaca выявiлacя тэн­д­эн­цыя дa ўcё бoльш знaч­ныx caцы­яль­нa-гpa­мaдcкix aбa­гyль­нeн­няўю У 1930‑я гг. ён cтвapыў шмaт пyб­лi­цы­cтыч­ныx вep­шaў, пpы­cвeчa­ныx нaд­зён­ным пытaн­ням i пaтpaбaвaн­ням тaгo чacy, a вep­шы i apты­кy­лы вaeн­ныx гaдoў ycлaвiлi пaтpы­я­тызм i гepaiзм бeлapycaў. Зa цыкл вep­шaў вaeн­нaй пapы пaэтy былa пpы­cyд­жaнa Дзяp­жaўнaя пpэмiя СССР.    Якyб Кoлac – aдзiн з пaчы­нaль­нiкaў бeлapycкaй дзi­цячaй лiтapaтypы, y cвaix пaэмax ён тoн­кa pacкpыў пcixaлo­гiю пaд­лeт­кaў. Акpa­мя тaгo, Кoлac cтвapыў шэpaг пaдpyч­нiкaў пa poд­нaй мoвe. Ягo твopы пepaклaд­зe­ны нa мнo­гiя мoвы cвeтy, яны шыpoкa выкapы­cтoўвa­юц­цa мacтaкa­мi, кaм­пaзiтapa­мi, pэжы­cёpa­мi.

Я. КУПАЛА – Асноў­ныя выдан­ні

  1. Купа­ла, Я. А хто там ідзе? / Я. Купа­ла. – Віль­ня, 1910. – 4 с.
  2. Купа­ла, Я. Ад сэр­ца: (вер­шы) / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1940. – 105 с.
  3. Купа­ла, Я. Адвеч­ная пес­ня : дра­ма­тыч­ная паэ­ма / Я. Купа­ла. – Мн.: Юнацтва, 1981. – 63 с.
  4. Купа­ла, Я. Адць­віта­ньне : вер­шы / Я. Купа­ла. – Менск: Бел­дзярж­выд, 1930. – 78 с.
  5. Купа­ла, Я. Без­на­зоў­нае / Я. Купа­ла. – 2‑е выд. – Менск: Бел­дзярж­выд, 1928. – 106 с.
  6. Купа­ла, Я. Без­на­зоў­нае / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1925. – 104 с.
  7. Купа­ла, Я. Бела­русі орд­эна­нос­най / Я. Купа­ла. – Менск: [Дзярж­выд Бела­русі], 1937. – 207 с.
  8. Купа­ла, Я. Вер­шы / Я. Купа­ла ; [уклад. С. Алек­сан­дро­віч]. – Мн.: Бела­русь, 1970. – 174 с.
  9. Купа­ла, Я. Вер­шы і паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1948. – 360 с.
  10. Купа­ла, Я. Вер­шы і паэмы / Я. Купа­ла ; [уклад. В. Бечы­ка]. – Мн.: Маст. літ., 1982. – 431 с.
  11. Купа­ла, Я. Вер­шы. Паэмы. П’е­сы / Я. Купа­ла. – Мн.: Хар­вест, 2012. – 703 с.
  12. Купа­ла, Я. Вер­шы; Паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1958. – 578 с.
  13. Купа­ла, Я. Выбра­нае : [ліры­ка] / Я. Купа­ла ; [уклад. Н. Гілевіч]. – Мн.: Маст. літ., 1980. – 223 с.
  14. Купа­ла, Я. Выбра­ная ліры­ка / Я. Купа­ла ; [уклад. Н. Гілевіч]. – Мн.: Бела­русь, 1967. – 264 с.
  15. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1935. – 170 с.
  16. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1935. – 2 т.
  17. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1946. – 407 с.
  18. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1947. – 535 с.
  19. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1952. – 942 с.
  20. Купа­ла, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла; уклад. У. Гніла­мѐ­да­ва, А. Шамя­кі­най. – Мн.: Бела­рус. кні­га­з­бор, 2002. – 638 с.
  21. Купа­ла, Я. Дра­ма­тыч­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1952. – 247 с.
  22. Купа­ла, Я. Дра­ма­тыч­ныя тво­ры / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­вуч­пед­выд БССР, 1961. – 296 с.
  23. Купа­ла, Я. Жалей­ка : вер­шы / Я. Купа­ла. – Фак­сім. выд. 1908 г. – [Мн. : Маст. літ., 1982]. – 152, [IX] c.
  24. Купа­ла, Я. За што : поэ­мы / Я. Купа­ла. – Менск: Бел­дзярж­выд, 1930. – 51 с.
  25. Купа­ла, Я. Збор тво­раў / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1925–1932. – 6 т.
  26. Купа­ла, Я. Збор тво­раў / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд, 1928–1932. – 2‑е выд. – Т. 1–3.
  27. Купа­ла, Я. Збор тво­раў / Я. Купа­ла; [Акад. навук Бела­рус. ССР, Ін‑т літ. і мастацтва; рэд­кал.: Я. Колас і інш.]. – Мн.: Акад. навук Бела­рус. ССР, 1952–1954. – 6 т.
  28. Купа­ла, Я. Збор тво­раў: у 6 т. / Я. Купа­ла; Акад. навук Бела­рус. ССР, Ін‑т літ. імя Я. Купа­лы; рэд­кал.: В. В. Бары­сен­ка [і інш.]. – Мн.: Акад. навук Бела­рус. ССР, 1961–1963. – 6 т.
  29. Купа­ла, Я. Збор тво­раў: у 7 т. / Я. Купа­ла; Акад. навук Бела­рус. ССР, Ін‑т літ. імя Я. Купа­лы; рэд­кал.: В. В. Бары­сен­ка [і інш.]. – Мн.: Наву­ка і тэхніка, 1972–1976. – 7 т.
  30. Купа­ла, Я. Мая малітва : выбра­ныя тво­ры / Я. Купа­ла ; [уклад. Г. М. Кіслі­цы­най ; рэд. рада : У. А. Арлоў і інш.]. – Мн. : Попур­ри, 2016. – 239 с.
  31. Купа­ла, Я. Над ракою Арэ­с­ай / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1937. – 52 с.
  32. Купа­ла, Я. Над ракою Арэ­с­ай: (паэ­ма) / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярвуч­пед­выд БССР, 1953. – 41 с.
  33. Купа­ла, Я. П’есы ; Пуб­лі­цы­сты­ка ; Янка Купа­ла пра сябе / Я. Купа­ла ; [уклад. Н. Гілеві­ча]. – Мн.: ГА БТ “Кні­га”, – 519, [8] с. – (Народ­ная біб­ліят­эка).
  34. Купа­ла, Я. Паўлін­ка : каме­дыя : у 2‑х актах / Я. Купа­ла. – Мн.: Маст. літ., 2006. – 61, [2] с.
  35. Купа­ла, Я. Паўлін­ка ; Рас­кі­да­нае гняз­до / Я. Купа­ла. – Мн.: Нар. асве­та, 1967. – 223 с.
  36. Купа­ла, Я. Паўлін­ка : сцэ­ны з шля­хоц­ка­га жыць­ця ў двох актах / Я. Купа­ла – 2‑е выд. – Віль­ня: Друк. ім. Ф. Ска­ры­ны, 1927. – 63 с.
  37. Купа­ла, Я. Паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1940. – 221 с.
  38. Купа­ла, Я. Паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1957. – 90 с.
  39. Купа­ла, Я. Паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Маст. літ., 1978. – 190 с.
  40. Купа­ла, Я. Паэмы / Я. Купа­ла. – Мн.: Нар. асве­та, 1971. – 159 с.
  41. Купа­ла, Я. Пес­ня будаўніцтву : вер­шы / Я. Купа­ла. – Менск: Дзярж­выд Бела­русі, 1936. – 160 с.
  42. Купа­ла, Я. Песь­ня-бай­ка : вер­шы / Я. Купа­ла. – Менск: Бел­дзярж­выд, 1930. – 62 с.
  43. Купа­ла, Я. Поў­ны збор тво­раў : у 9 т. / Я. Купа­ла; Акад. навук Бела­русі, Ін‑т літ. імя Я. Купа­лы; [рэд­кал.: С. А. Андра­юк і інш.]. – Мн.: Маст. літ., 1995–2003. – 9 т.
  44. Купа­ла, Я. Пуб­лі­цы­сты­ка / Я. Купа­ла ; рэд­кал.: А. Лой­ка [і інш.] ; пад­рыхт. тэкс­таў Ж. Дап­кю­нас, Т. Тара­са­вай. – Мн.: Маст. літ., 1972. – 287 с.
  45. Купа­ла, Я. Рас­кі­да­нае гняз­до : [дра­ма у пяці актах] / Я. Купа­ла. – Мн.: Маст. літ., 1973. – 109 с.
  46. Купа­ла, Я. Рас­кі­да­нае гняз­до : дра­ма : у 5‑цёх актах / Я. Купа­ла. – Віль­ня: Друк. Пра­мень, 1919. – 74 с.
  47. Купа­ла, Я. Рас­цві­ла непа­га­слай зарой : [вер­шы, паэмы, п’е­сы] / Я. Купа­ла ; [уклад. В. Шні­па]. – Мн.: Маст. літ., 2016. – 253, [1] с.
  48. Купа­ла, Я. Сла­ву­ты домік / Я. Купа­ла. – Мн.: Дзярж­выд БССР, 1948. – 61 с.
  49. Купа­ла, Я. Спад­чы­на: выбар паэзіі Янкі Купа­лы / Я. Купа­ла ; Бела­рус. ін‑т наву­кі й мастацтва. – [New York; München: Выд-ва Баць­каўш­чы­ны], 1955. – LXVI, 497 с.
  50. Купа­ла, Я. Тво­ры / Я. Купа­ла ; [уклад. А.В. Валь­чук] ; навук. рэд. У.В. Гніла­мё­даў. – Мн.: Маст. літ., 2015. – 805 с.
  51. Купа­ла, Я. Тут­эй­шыя : выбра­ныя тво­ры / Янка Купа­ла ; [рэд. рада : У. А. Арлоў і інш.]. – Мн. : Попур­ри, 2015. – 266 с.
  52. Купа­ла, Я. Тут­эй­шыя : тра­гіч­на-смяшлі­выя сцэ­ны: у 4‑х дзе­ях / Янка Купа­ла. – Мн.: Маст. літ., 2006. – 92 с.
  53. Купа­ла, Я. Тут­эй­шыя: тра­гіч­на-сьмяшлі­выя сцэ­ны ў 4‑ох дзе­ях / Я. Купа­ла. – Мюн­х­эн: Баць­каўш­чы­на, 1953. – 83 с.
  54. Купа­ла, Я. Шля­хам жыць­ця / Я. Купа­ла. – Пецяр­бург: Друк. Ю. Н. Эрліх, 1913. – 264 с.
  55. Купа­ла, Я. Яна і я : паэ­ма / Я. Купа­ла. – Мн.: Маст. літ., 1979. – 34 с.
  56. Слоўнік мовы Янкі Купа­лы: у 8 т. / М‑ва аду­ка­цыі Рэсп. Бела­русь, Гомел. дзярж. ун‑т імя Ф. Ска­ры­ны. – [Мн.: Бела­рус. наву­ка; Гомель: ГДУ імя Ф. Ска­ры­ны, 1997–2012]. – 8 т.

Я. КОЛАС – Асноў­ныя выдан­ні

  1. Колас, Я. Збор тво­раў : у 20 т. / Я. Колас ; НАН Бела­русі, Ін‑т мовы і літ. Імя Я. Кола­са і Я. Купа­лы ; [рэд­кал. : М. У. Мяс­ні­ко­віч і інш. ; прадм. М. Мушын­ска­га]. – Мн.: Бела­рус­кая наву­ка, 2007–2012. – Т. 1–20.
  2. Колас, Я. Збор тво­раў : у 14 т. / Я. Колас ; [рэд­кал. : В. Бары­сен­ка і інш]. – Мн.: Мастац­кая літа­ра­ту­ра, 1972 –1978. – Т. 1–14.
  3. Колас, Я. Собра­ние сочи­не­ний : в 4 т. / Я. Колас ; вступ. ста­тья И. Нау­мен­ко. – М.: Худо­же­ствен­ная лите­ра­ту­ра, 1982–1983. – Т. 1 — 4.
  4. Колас, Я. Выбра­ныя тво­ры / Я. Колас ; [уклад., прадм., камент. М. Тычы­ны]. – Мн.: Кні­га­з­бор, 2007. – 716 с. – (Бела­рус­кі кні­га­з­бор. Серыя 1, Мастац­кая літа­ра­ту­ра).
  5. Колас, Я. Вер­шы. Паэмы. Апа­вя­дан­ні. Апо­вес­ці. Тры­ло­гія “На роста­нях” / Я. Колас ; [прадм. М. Мушын­ска­га]. – Мн.: Хар­вест, 2007. – 1167 с.
  6. Колас, Я. Выбра­нае / Я. Колас. – Мн.: Хар­вест, 2011. – 512 с., 1 л. партр. : іл.
  7. Колас, Я. Новая зям­ля ; Сымон-музы­ка : паэмы : [для сяр­эд. І ст. шк. узрос­ту] / Я. Колас ; [прадм. М. Мушын­ска­га]. – Мн.: Мастац­кая літа­ра­ту­ра, 2009. – 549 с.
  8. Колас, Я. Пес­ні жаль­бы ; Каз­кі жыц­ця : [для ст. шк. узрос­ту] / Я. Колас ; [прадм. Ул. Гніла­мё­да­ва, М. Мушын­ска­га]. – Мн.: Мастац­кая літа­ра­ту­ра, 2008. – 230 с.
  9. Колас, Я. Род­ныя вобра­зы : вер­шы, каз­кі жыц­ця, апо­вес­ць, паэмы : [для сяр­эд. І ст. шк. узрос­ту] / Я. Колас ; [уклад. В. Шні­па]. – Мн.: Мастац­кая літа­ра­ту­ра, 2012. – 279 с.

 

Тале­навітыя поста­ці Бела­русі: Янка Купа­ла і Якуб Колас  біб­лія­гра­фіч­ны пака­заль­нік з наго­ды 135-годдзя з дня нара­дж­эн­ня народ­ных паэтаў.

© Постав­ская цен­траль­ная рай­он­ная биб­лио­те­ка

_КУПАЛА, КОЛАС

(пагляд­зе­ць, спам­па­ва­ць)

Если вы нашли ошиб­ку, пожа­луй­ста, выде­ли­те фраг­мент тек­ста и нажми­те Ctrl+Enter.

ПОХОЖИЕ ЗАПИСИ ТЕМЫ:

1,382 про­смот­ров все­го, 1 про­смот­ров сего­дня

Понра­ви­лось, поде­ли­тесь в соц­се­тях
Метки: , . Закладка Постоянная ссылка.

Добавить комментарий