Алесь Касцень

     Касцень Алесь (Касцень Аляксандр Дзмiтрыевiч), беларускi паэт, празаiк, журналiст. Нарадзiўся 23.04.1955 г. у вёсцы Касцянi Пастаўскага раёна.

Закончыў СШ № 2 г. Паставы, фiлфак БДУ. Жыў у горадзе Паставы, працаваў журналiстам у газетах «Пастаўскi край», «Звязда», «Народнае слова», «Вольнае Глыбокае».

Касцень не толькi празаiк, паэт, публiцыст, але i арганiзатар лiтаратурна-выдавецкай справы. Пад яго кiраўнiцтвам дзейнiчала лiтаратурнае аб’яднанне «Свiтанак», яго намаганнямi ў Паставах пабачылi свет зборнiкi вершаў мясцовых аўтараў «Рунь», «Рунь-92», «Рунь-93». Як паэт Алесь Касцень вядомы сваiмi кнiгамi паэзii «Зруб», «Правiнцыялы», «13 чарачак i гляк», «Лязо душы». Ён аўтар кнiг прозы «Золата дзядулi», «Вясковыя i местачковыя гiсторыi», «Каменьчыкi ў кiрзавым боце». Актыўна займаўся журналiстыкай i рэдактарскай дзейнасцю, браў удзел у падрыхтоўцы да выдання зборнiка паэзii мясцовых аўтараў «Рунь-2001» i лiтаратурна-культуралагiчнага часопiса «Барвы»(2004), удзельнiчаў у лiтаратурным семiнары «Даўжанскiя вечары-96», якi быў прысвечаны памяцi У. Дубоўкi.

Шмат гадоў Алесь Касцень плённа супрацоўнiчаў з рэдакцыяй газеты «Звязда». Многiя з цiкавасцю чыталi яго артыкулы i кароткiя апавяданнi. Найбольшую папулярнасць меў цыкл эсэ «Простыя рэчы». Засталася незакончанай аповесць-успамiн пра родны горад Паставы «Мястэчка маёй любовi».

17 верасня 2009 года Алесь Касцень адыйшоў у лепшы свет.

Ігар Пра­ка­по­віч,
«Звяз­да»

Алесь Касцень… Гэтага чалавека на Пастаўшчыне, ды і не толькі, ведалі многія. Ён быў адметнай творчай асобай на абсягах усёй Беларусі, а жыў і працаваў тут, побач з намі. Журналіст, пісьменнік, паэт, актыўны ўдзельнік дэмакратычнага руху… Рознымі гранямі свайго таленту пакінуў значны след у культурным ландшафце беларускасці, засведчыў сябе як чалавека, які свае погляды на жыццё, свае творчыя пастулаты ўносіў у рэчаіснасць праз публікацыі, кнігі, сяброўскія сустрэчы, мастацка-паэтычныя вечарыны і іншыя культурныя з’явы і імпрэзы.

Сапраўды, як казалі калісьці старажытныя філосафы, вялікае бачыцца на адлегласці. І мы зараз, аглядаючыся на падзеі апошніх дзесяцігоддзяў, паступова ўсведамляем, як шмат зрабіў для развіцця нашай літаратуры, паэзіі, краязнаўства, дэмакратычнага руху Алесь Касцень. Культурную прастору Пастаўшчыны канца мінулага—пачатку нашага стагоддзя немагчыма ўявіць без яго постаці. Пакуль ніхто яшчэ мэтанакіравана не займаўся вывучэннем Алесевай творчасці, але, аглядаючы яго здабыткі, мы разумеем, што ён быў пачынальнікам і заснавальнікам шмат якіх з’яў і рухаў, якія маюць праявы ў сучасным культурным жыцці нашага краю. Алесь — першы мясцовы аўтар, паэтычны зборнік якога “Зруб” выйшаў у Мінску ў самым прэстыжным на той час выдавецтве “Мастацкая літаратура”. Ён жа першым з тутэйшых літаратараў выдаў і празаічную кніжачку “Золата дзядулі”, асновай якой сталі пастаўскія гісторыі і людзі. Алесю належыць аўтарства і першых тутэйшых жартоўных паэм, якія пад назвай “Правінцыялы” выйшлі асобным выданнем.

Менавіта пад яго кіраўніцтвам найвышэйшага росквіту дасягнула літаратурнае аб’яднанне “Світанак”. У рэдакцыі газеты “Пастаўскі край” (раней — “Звязда”), дзе Алесь працаваў, збіраліся мясцовыя паэты і празаікі, чыталі свае творы, абмяркоўвалі, часам спрачаліся, згаджаліся ці не згаджаліся з крытыкай і заўвагамі, але ніхто не крыўдзіўся, не бразгаў дзвярыма, не сыходзіў у роспачы ад непаразумення. Шмат хто з удзельнікаў тых літаратурных сходаў атрымаў добрыя ўрокі работы са словам і тэкстамі, набыў разуменне ацэнкі якасці літаратурных твораў і неабходнасці ашчаднага стаўлення да напісанага. Таму многія мясцовыя аўтары лічаць А. Касценя сваім настаўнікам у літаратуры.

Філолаг па адукацыі, ён тым не менш добра арыентаваўся ў гістарычных тэндэнцыях і падзеях, залажыўшы фактычна асновы нашага краязнаўства. У шматлікіх сваіх артыкулах Алесь грунтоўна разглядаў з’явы далёкай і не вельмі далёкай даўніны, не баючыся выказваць свой погляд на многія неадназначныя і не поўнасцю даследаваныя пытанні гісторыі. Пры яго непасрэдным удзеле на Пастаўшчыне выдаваліся часопісы “Нашы карані”, “Барвы” і шматлікія незалежныя газеты. Дзякуючы А. Касценю з’явіліся на свет чатыры калектыўныя зборнікі мясцовых літаратараў “Рунь”.

Да ўсяго гэтага ён шмат займаўся не прыметнай чытачам, але вельмі важнай для якасці публікацый рэдактарскай работай. Па-сутнасці, большая частка краязнаўчых і паэтычных кніг, якія выдаваліся раней на Пастаўшчыне, набылі дасканаласць дзякуючы яго ўважлівым вычыткам.

Усё пералічанае вышэй — гэта толькі знешняя праява таленавітай Асобы, а яно, як і ўсё на свеце, паступова сыйдзе ў нябыт, забудзецца ў новых пакаленнях. Але застанецца творчасць, якая застыла літарамі ў вершах, паэмах, артыкулах, прозе. Хтосьці калісьці прачытае іх і пачуе галасы нашай эпохі, водгулле мінулага часу. Хочацца, каб сучаснікі і нашчадкі знаёміліся з Алесевымі творамі, у тым ліку і з тымі, якія не выходзілі асобнымі кнігамі. Я маю на ўвазе мацнейшыя, на мой погляд, з іх: незакончанае эсэ “Мястэчка маёй любові” і нізку навэл “Простыя рэчы”. Дзякуючы руплівасці сяброў і неабыякавых людзей гэтыя творы змаглі ўбачыць свет пад вокладкай новай кнігі. Дык давайце ж пачытаем яе і адчуем асалоду ад апавяданняў сапраўднага майстра слова Алеся Касценя.

Ігар ПРАКАПОВІЧ, член Саюза пісьменнікаў Беларусі.

з газе­ты «Пас­таўскі край», З любоўю да мяст­эч­ка
Втор­ник, 14.04.2015 15:48. руб­ри­ка: Куль­ту­ра,  http://www.postawy.by/2015/04/z‑lyuboўyu-da-myastechka/ 

Вечарына памяці вядомага на Віцебшчыне паэта і журналіста Алеся Касценя адбылася ў Паставах. Яе зладзілі ў Цэнтральнай раённай бібліятэцы горада Таварыства беларускай мовы і сябры літаратара.

Это слайд-шоу тре­бу­ет JavaScript.